Follow the money

In de ondoorzichtige wereld van de goudhandel door overheden en centrale banken is het niet altijd meteen duidelijk wie de grootste kopers zijn, zo leiden wij af uit het onlangs verschenen rapport van het World Gold Council (WGC). Monetaire autoriteiten zijn partijen van een dusdanig formaat dat ze de hele markt kunnen verstoren als hun aankoopstrategie op straat komt te liggen. Één van de redenen waarom de goudprijzen in de jaren ’90 en ’00 kelderden toen enkele Europese centrale banken eenstemmig goud verkochten.

Er is echter één duidelijke gemeenschappelijke factor tussen de aangegeven kopers die volgen uit het rapport van de WGC: al deze landen kampen met ernstige economische problemen.

De massale toevlucht naar goud door landen die in economische malaise verkeren

Turkije, waarvan de lira in de loop van het jaar tot en met september met 52% is gedaald, voegde in dezelfde periode 95,5 ton (ruim €5 miljard) toe aan zijn goudvoorraad. Egypte kocht 44,8 ton terwijl de Egyptische pond met 20% daalde. De aankoop van 40,5 ton in India ging gepaard met een verzwakking van de Indiase roepie met 8,7%.

Waarom centrale banken c.q. overheden momenteel de voorkeur geven aan fysiek goud en niet aan obligaties is eenvoudig te verklaren: in tegenstelling tot obligaties bindt een land zich niet aan een relatie aan weerszijde een onbetrouwbare tegenpartij. Het stapelen van edelmetaal in de kluizen van de centrale banken is een lange tijd een krachtig signaal geweest voor investeerders dat een overheid een voorzichtige en betrouwbare kredietnemer zal zijn. De Amerikaanse staatsschuld was namelijk ooit risicovrije belegging! Toen, in februari, verdampten de gecoördineerde sancties tegen de Russische centrale bank het grootste deel van de 498 miljard dollar aan reserves die op de balans van de Russische centrale bank stonden. De Europese Unie overweegt nu om die fondsen te gebruiken om de wederopbouw van Oekraïne te betalen. In een wereld waar je niemand kunt vertrouwen, is het logisch om jezelf kogelvrij te weren middels edelmetaal.

Door die lens bekeken, komen de aankopen van Turkije en Egypte in beeld. Hoewel beide landen belangrijke bondgenoten van de VS zijn, hebben ze de betrekkingen de afgelopen tien jaar aanzienlijk zien verslechteren, omdat hun regeringen overwegend sympathisanten zijn geworden met toenemende autoritaire machten. De weg die voor de internationale betrekkingen ligt, is nu onzekerder dan in decennia. In die wereld is het logisch dat de reserves van de centrale bank niet te sterk gebonden zijn aan banden met een bepaald land.

De rol van de dollar als het meest vooraanstaande ruilmiddel ter wereld blijft onaantastbaar. Volgens de Bank for International Settlements (BIS) was dit jaar bij ongeveer 88% van de valutatransacties de dollar betrokken. Toch is haar aandeel in de centralebankreserves snel gedaald, van 65% eind 2016 naar 59% eerder dit jaar.

Dat is vrijwel zeker het gevolg van Washingtons steeds gespierdere kijk op zijn valutadominantie in de afgelopen jaren. Of het nu gaat om het dwingen van Franse banken om Amerikaans opgelegde sancties te gehoorzamen, het dwingen van Hongkongse politici om met stapels bankbiljetten betaald te worden, of het blokkeren van de Russische reserves van de wereldeconomie. Een dergelijke situatie maakt goud een aantrekkelijk alternatief.

Mysterieuze kopers op de markt: China, Rusland en Saoedi-Arabië

Het gedrag van die kleinere landen is ook een aanwijzing voor de identiteit van de grootste kopers op de markt. Aangegeven kopers vertegenwoordigen slechts 120 ton van de 400 ton die centrale banken in het derde kwartaal kochten. Wij kunnen een goed beeld krijgen van de andere kandidaten door te kijken welke landen de grootste overschotten op de lopende rekening hebben. (Zulke overschotten zijn tenslotte de tegoeden die regeringen gebruiken om hun deviezenreserves op te kopen.) Buiten Europa, dat decennia geleden een einde maakte aan grootschalige aankopen van edelmetaal, zijn de grootste spelers alle landen waarvan de banden met de VS rafelen, namelijk: China, Rusland en Saoedi-Arabië.

Update: Na de bekendmaking van het tegenvallende Amerikaanse banenrapport koerst goud respectievelijk +4% hoger en zilver +10%

Goud en zilver schudden momenteel flink aan de boom, met voor beide edelmetalen een flinke koersstijging na de bekendmaking van het laatste banenrapport in de VS. De markten reageerden vrijwel direct op het tegenstrijdige nieuws dat voortvloeide uit het Amerikaanse banenrapport. Goud en zilver stegen onmiddellijk met een aantal procenten. Het stijgende Amerikaanse werkloosheidscijfer is slecht voor de dollar, waardoor de dollar terrein inlevert. ‘Weak dollar = gold up,’ en uiteraard zilver. Met deze explosieve koersstijgingen blijf ik altijd wat terughoudend van aard, omdat het koersverloop geheel afhankelijk is van de positie van de dollar. Vandaag, 10 november 2022, wordt namelijk het laatste Amerikaanse inflatiecijfer bekend gemaakt. Na bekendmaking hiervan zal worden bepaald of goud en zilver hun huidige niveaus kunnen behouden.

Huishoudelijke mededeling vanuit Doijer & Kalff: achter de schermen wordt hard gewerkt

Achter de schermen zijn wij hard aan de slag om content voor u te maken m.b.t. de macro-economie in relatie met de goud- en zilvermarkten. De aftrap heeft plaatsgevonden met een zeer uitgebreid, exclusief interview met monetair econoom Lex Hoogduin. Mocht u het interview nog niet hebben gelezen klik dan HIER.

Omdat wij diverse reacties hebben ontvangen van lezers, dat zij graag een podcast willen geven wij hier vanzelfsprekend gehoor aan. De komende maanden hebben wij spraakmakende gasten uitgenodigd, waar u te zijner tijd meer van zal horen. De podcasts zullen te beluisteren zijn op onze website, via Spotify en Apple Podcasts.

Onze aanstaande gast is Jean Wanningen – onder meer econoom en financieel auteur – bekend van de boeken ‘Het Eurobedrog’ en ‘Eurodynamica.’ Mocht u een vraag hebben, zodat wij deze kunnen stellen, horen wij dat van harte!